door Albert-Jan Shi
Een Chinees restaurant wordt overvallen en de burgemeester slingert een snelle tweet de lucht in om zijn medeleven te betuigen. Heel eigentijds en betrokken eigenlijk. Dat doet de burgemeester Mulder van gemeente Hulst. Helaas is de stijl van zijn tweet een beetje ongelukkig (VK, 6 maart 2012).
Het gemak van de nieuwe media legt onbedoeld de stereotypering van Chinezen in Nederland bloot. Uit het onderzoek ‘Nederlandse Chinezen’ van het Sociaal en Cultureel Planbureau blijkt dat slechts 3% van de Chinezen in Nederland zich vaak gediscrimineerd voelt. Dit percentage is erg laag in vergelijking met de discriminatie van andere niet-westerse bevolkingsgroepen. Andere onderzoeken en de discriminatiebureaus bevestigen deze conclusie. In een onderzoek van Bureau Onderzoek+Statistiek naar de sociaaleconomische positie van Chinezen in Amsterdam is ook gevraagd naar hoe Chinezen denken over de stereotypering en beeldvorming van hun groep in Nederland. Daaruit komt naar voren dat Chinezen zich vaak geridiculiseerd voelen over hun uitspraak van het Nederlands. Vooral de voor Chinezen moeilijke uitspraak van de rollende ‘r’ wordt door de geïnterviewden genoemd als aanleiding van spot. Andere veel genoemde ‘spottende naroepen’ zijn sambalbij, witte lijst, bami, nasi, babi panggang, tjingtjangtjong, nihao, chinees en spleetoog.
De tweet van burgemeester Mulder zit er vol mee: ‘Nu al dlie overvallen op Slineese lestaulants in Zeeland.Hoop dat die lale overvaller snel in z’n klaag gelepen wordt…niet sambalb(l)ij!’ Volgens de zegsvrouw van de gemeente was de tweet niet kwetsend bedoeld, maar juist grappig. Dat weinig mensen, zeker de Chinezen niet, van deze tweet schuddebuiken is duidelijk. Er wordt gezegd dat dit zijn humoristische twitterstijl is met veel kwinkslagen en woordspelingen. Zo zou hij eerder op een brandstichting hebben gereageerd. Toen heeft dat ook geen problemen opgeleverd. Wordt hiermee gesuggereerd dat Chinese mensen snel op hun tenen zijn getrapt?
Dat Chinezen op sommige punten andere humor hebben is al eerder gebleken in de Nederlandse media. Zo schreef Sjaak Bral in 2008 in AD een ‘humoristische’ column over de Chinezen. Zijn column vol vooroordelen, stereotyperingen en cynisme is niet goed gevallen bij Chinezen. Hij kreeg 3.000 boze reacties van Chinezen. Sjaak Bral is een cabaretier. Dat hij hiermee de spot drijft met de Chinezen was nog te begrijpen. Sjaak Bral zag uiteindelijk het verschil in cultuur in en was zelfs bereid een gesprek over humor en cultuur aan te gaan met de Chinese jongeren. Het is erg jammer dat een burgemeester zo’n kinderlijke tweet stuurt over een ernstige gebeurtenis. Op twitter vinden zelfs cabaretiers deze tweet misplaatst.
Dat een burgemeester zo twittert is natuurlijk extra pijnlijk omdat hij een voorbeeldfunctie heeft. Volgens de zegsvrouw heeft de burgemeester deze tweet op persoonlijke titel verstuurd. Dan kan het dus wel? Wat een makkelijke manier om dit soort gedrag goed te praten en aan te moedigen. Maar eigenlijk maakt het niet uit wie zo twittert. Leedvermaak is niet de manier om medeleven te betuigen.
De twitterstijl van burgemeester Mulder legt onbedoeld de onderhuidse beeldvorming over de Chinezen in Nederland bloot. Dit voorval toont aan dat Chinezen in Nederland nog een lange weg te gaan hebben om dit soort hardnekkige, denigrerende en achterhaalde beelden over hen aan te vechten en te actualiseren.
Albert-Jan Shi Leiden, 6 maart 2012